Những thách thức trong việc triển khai OER tại các cơ sở giáo dục đại học

Tin tức & Sự kiện  | 08-04-2025

NHỮNG THÁCH THỨC TRONG VIỆC TRIỂN KHAI OER TẠI CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC

Dù mang lại nhiều lợi ích, việc ứng dụng Tài nguyên Giáo dục Mở (OER) tại Việt Nam vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức. Bài viết chỉ ra các rào cản phổ biến như chất lượng tài liệu, vấn đề bản quyền, khó khăn về hạ tầng công nghệ, cũng như sự thiếu chuẩn bị của đội ngũ giảng viên và tổ chức giáo dục. Những thách thức này đòi hỏi chiến lược triển khai phù hợp nhằm đảm bảo hiệu quả và bền vững của OER.

Vấn đề về chất lượng
Một trong những thách thức lớn khi áp dụng OER là sự thiếu nhất quán về chất lượng tài liệu. Do nhiều OER không trải qua quy trình biên tập chuyên sâu, giảng viên gặp khó khăn trong việc xác định tính chính xác, độ tin cậy và mức độ phù hợp với chương trình đào tạo. Điều này đòi hỏi cần có sự kiểm duyệt mang tính học thuật trước khi tích hợp OER vào trong giảng dạy.

Tốn thời gian và công sức để triển khai
Việc tìm kiếm, đánh giá, chỉnh sửa và tích hợp OER vào kế hoạch giảng dạy đòi hỏi năng lực công nghệ, sự hiểu biết về giấy phép mở và thời gian đầu tư đáng kể. Trong khi đó, nhiều giảng viên tại Việt Nam đang chịu áp lực từ giảng dạy, nghiên cứu, và công tác hành chính, nên ít có điều kiện khai thác tối ưu OER. Thiếu các khóa đào tạo chuyên biệt về OER cũng là một rào cản cần được khắc phục.

 

Hạn chế trong tương tác giữa giảng viên và sinh viên
OER phần lớn được thiết kế như tài nguyên tự học, không đi kèm hoạt động hỗ trợ học thuật hoặc phản hồi tức thời từ giảng viên. Trong các lớp học truyền thống, nơi sinh viên vẫn quen với sự hướng dẫn trực tiếp, việc chuyển sang sử dụng tài liệu mở mà không có chiến lược hỗ trợ phù hợp có thể dẫn đến thiếu sự tương tác và phản hồi ngay lập tức từ giảng viên, từ đó có thể làm giảm hiệu quả học tập.

 

Rào cản ngôn ngữ và văn hóa
Phần lớn tài nguyên OER hiện có bằng tiếng Anh, trong khi năng lực ngoại ngữ của sinh viên và thậm chí của một bộ phận giảng viên vẫn còn hạn chế. Ngoài ra, một số nội dung mang bối cảnh văn hóa phương Tây có thể không phù hợp với người học Việt Nam, dẫn đến sự khó tiếp thu hoặc hiểu sai nội dung. Việc biên dịch và nội địa hóa OER là rất cần thiết nhưng chưa được quan tâm đúng mức.

 

 

Hạn chế về công nghệ
Một số sinh viên có thể gặp khó khăn khi sử dụng OER nếu họ có kết nối internet chậm hoặc không ổn định. Không phải tất cả sinh viên đều có điều kiện học tập trực tuyến thuận lợi. Ở các khu vực nông thôn hoặc vùng sâu vùng xa, việc truy cập Internet ổn định và sở hữu thiết bị phù hợp vẫn là trở ngại lớn. Ngoài ra, nếu OER yêu cầu phần mềm chuyên dụng, điều này có thể gây thêm chi phí cho sinh viên hoặc không thể triển khai trong các lớp học có trang thiết bị hạn chế.

 

Vấn đề bản quyền và sở hữu trí tuệ
Dù được chia sẻ theo giấy phép mở, không phải tất cả tài liệu gắn nhãn “OER” đều rõ ràng về bản quyền. Việc thiếu hiểu biết về Creative Commons và các hình thức cấp phép có thể dẫn đến vi phạm pháp luật về sở hữu trí tuệ.

 

 

Tính bền vững trong việc phát triển OER
Tính bền vững trong phát triển OER gắn liền với việc xây dựng một hệ sinh thái hỗ trợ lâu dài – bao gồm chính sách khuyến khích giảng viên, cơ chế tài trợ phù hợp và cộng đồng chia sẻ tài nguyên có trách nhiệm. Khi các yếu tố này được đảm bảo, OER không chỉ tồn tại mà còn liên tục được cập nhật, cải tiến và lan tỏa, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong giảng dạy.

 

Tài nguyên Giáo dục Mở (OER) là một công cụ đầy hứa hẹn trong việc thúc đẩy giáo dục toàn cầu, giúp giảm chi phí, mở rộng cơ hội học tập và nâng cao chất lượng giảng dạy. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa các lợi ích của OER, các cơ sở giáo dục cần xem xét kỹ lưỡng các yếu tố như chất lượng tài liệu, sự tương tác giữa giảng viên và sinh viên, và các vấn đề công nghệ. Dù còn nhiều thách thức, OER vẫn là một lựa chọn hấp dẫn và có tiềm năng thay đổi phương thức giáo dục trong tương lai gần.

 

📌 Nguồn tham khảo:
University of Maryland Global Campus Library. Open Educational Resources: Pros and Cons. Truy cập tại:
https://libguides.umgc.edu/c.php?g=23404&p=138771#s-lg-box-22389034